2014-11-28

renovigo de francaj provincoj (kaj de iliaj nomoj)

francio havas 27 provincojn enkalkulante transmarajn teritoriojn, el kiuj 22 estas en la centra teritorio.  leĝo de la 20a de novembro 2014 redifinas ilin kaj ŝanĝos la nombron de 22 al 13 ekde la komenciĝo de la jaro 2016a.

mallonge post la franca revolucio de jaro 1789a francio estis organizita laŭ tielnomataj departementoj.  ili havis tian amplekson, ke oni ĉevale vojis ene de unu tago de iu ajn loko en departemento ĝis ĝia ĉefurbo.  la pariza centrismo, kiu ekde tiam regis, konscie difinis departementojn sen atento al tradiciaj limoj.  bretonio, burgonjo kaj aliaj provincoj, kun kies parlamentoj la francaj reĝoj antaŭe traktis, estis forviŝitaj de la oficala mapo.

en la 20a jarcento la registaroj konsciiĝis pri la manko de iom vastaj provincoj akordaj kun pli facila moderna veturado kaj komunikado.  en 1972 oficialiĝis la 22 nunaj provincoj – franclingve nomataj „régions“, pro kio francaj esperantistoj ofte misnomas ilin „regionoj“.

la modernaj provincoj estas grupoj de departementoj.  iuj ricevis la nomojn de antikvaj provincoj, kaj proksimume alĝustiĝas kun tiuj landoj de la reĝisma epoko: bretonio, burgonjo kaj ceteraj revivas laŭnome.  enhave ilin mortigis delonge centra administrado, deviga ŝtata instruado, telekomunikado kaj homaj migroj.  en ili vivas preskaŭ unuecaj francoj, kun preskaŭ unuecaj moroj kaj lingvo, al kiuj enregnaj limoj indiferentas.

pri siaj provincoj francoj des malpli zorgas, ĉar iuj kunmetitaj provincoj tiom malmulte koincidas kun historia lando, ke oni kunmetis ankaŭ iliajn nomojn el geografiaj elementoj.  la plej embarasa okazo estas tiu de la sudorienta provenco-alpoj-lazura-bordo(1), kiu ofte mallongiĝas per „paca“ /paka/, kaj kiun sensurprize ne scias eldiri grandeta parto de ĝia loĝantaro.

la noma problemo akriĝas sur la nova mapo.  provizore oni kunmetas la nomojn de la kunigitaj provincoj, kaj oni ricevas belajn bovo-kapro-porkojn: sudo-pireneo(2) kaj langvedoko-rusiljono(3) unuiĝos kaj, se oni ne elcerbigos alion, iĝos sudo-pireneo-langvedoko-rusiljono.  nur tri provincoj havas simplan nomon: bretonio, centro kaj korsiko (la insulo tradicie misloka sur mapoj, ĝi reale situas multe pli sude).  kun bonvolo oni ankaŭ faros per norda normandio kaj suda normandio unuvortan normandion.  ĉiuj ceteraj provincoj po havos du- ĝis kvar-vortan nomon.

politikaj partioj kaj lokaj gravuloj – plejparte opoziciuloj sed ankaŭ anoj de la reganta partio – kompreneble batalis unue kontraŭ la leĝoprojekto mem.  pliĝuste la nuna politika plimulto kontraŭbatalis similan projekton de la nuna malplimulto, kaj post registara ŝanĝo la roloj renversiĝis.  nun, kiam la leĝoprojekto iĝis leĝo, oni batalas pri respektivaj ĉefurboj de la novaj provincoj.  pri nomoj oni verŝajne kun ioma prokrasto postbatalos.

franclingvaj formoj:
  1. provence-alpes-côte d'azur
  2. midi-pyrénées
  3. languedoc-rousillon

Aucun commentaire: